Yeni e-ticaret yasasına küçük üretici ve satıcılar ne diyor?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Geçtiğimiz haziran ayında komisyondan geçen ve 1 Temmuz 2022’de yayımlanan “Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’unun 1 Ocak 2023’de yürürlüğe girmesi bekleniyor. Ticarette haksız rekabet ve tekelleşmenin önüne geçmesi amacıyla çıkarıldığı savunulan yasanın, özellikle küresel pandemi döneminde ciddi bir büyüme kaydeden sektörün gelişmesini engelleyeceği ve birtakım belirsizlikleri beraberinde getireceği ifade ediliyor. Bunun yanı sıra hem tüketici, hem küçük yatırımcı, hem de ilan reklam gelirleriyle ayakta kalan medyayı zora sokacağı savunuluyor.

Birtakım yasaklar ve yetki düzenlemesi de barındıran e-ticaret yasası tartışılmaya devam ederken, sektör temsilcileri Ekran Haber’e değerlendirmelerde bulundu.

Nüfusu 30 bin olan küçük bir ilçede faaliyet gösterdiklerini ve e-ticarete atılarak 100 binlerce kişiye ulaştıklarını belirten (Ofis Kırtasiye) işletmecisi Hüseyin Karadan, şunları söyledi: “30 bin nüfusa sahip bir ilçede kırtasiye, sanatsal ürünler, yardımcı kaynaklar alanında faaliyet gösteren küçük bir iş yerimiz vardı. Araştırma ve çalışmalarımız büyüme üzerineydi. Bir gün yollarımız ülkemizde marka değerleri milyar dolarları bulan pazar yerleri ile kesişti ve inanılmaz bir ivme ile büyümeye başladık. Kendi fiziki işyerimizin önünden günde 100 kişi geçmez iken, pazar yerlerinin biz küçük esnaflara sunduğu fırsatlar sayesinde mağazalarımızın önünden 100 binler geçmeye başladı. Küçük kırtasiye dükkanımız artık 600 metrekarede kendi markasıyla ihracat yapmaya hazırlanan bir firma haline geldi.

“YAKALADIĞIMIZ İVME DÜŞECEKTİR”

Henüz e-ticaret oranı ülkemizde yüzde 10 civarında iken, bütün gelişmiş ülkelerde yüzde 30 bandını yakalamış durumda. Ülke olarak e-ticaret alanında kat edeceğimiz uzun bir yolumuz var. Bu alanda güzel bir büyüme yakalayan binlerce firmamız ve markalarımız ülkemize katma değer katacaktır. Yeni vergiler sadece pazar yerlerine getirilmiş olmamakla birlikte doğrudan bizi ve biz gibi binlerce satıcıyı olumsuz etkileyeceği, ağır şartlar altında kalacağımız kanısındayım. Yakaladığımız bu ivmeyi kesinlikle olumsuz yönde etkileyeceği için yatırımlarımızı, büyüme üzerine kurduğumuz planları geciktireceği endişesi bizi tedirgin etmektedir.”

“YASADA DİRETİLİRSE İŞVEREN ETKİLENECEK”

Pandemi döneminde e-ticaret ile ayakta durduklarını ifade eden (Çanta Store) işletmecisi Muhammet Yusuf Bahar, yasada diretilmesi durumunda işverenlerin ciddi şekilde etkileneceğini belirterek şu ifadeleri kullandı: “11 tane perakende büyük metrekarelerde mağazam var. Aynı zamanda e-ticaret işi yapıyorum. Bilinen büyük pazar yerlerinde mağazam bulunuyor. Kesinlikle bu yasanın bizleri olumsuz etkileyeceğini düşünüyorum. Çünkü hiçbir paydaşa danışmadan, fikir alınmadan olmaz.

“PAZAR YERLERİ PANDEMİDE ESNAFI KORUDU”

Ben kendi kategorimdeki en çok çeşide sahip çantacıyım. Pazar yerleri bizim gibi esnafları pandemi zamanında çok fazla korudu, kolladı. Dükkanımız kapalıyken e-ticaret platformları da hep arkamızda durdu. Vade komisyon desteği, reklam desteği olarak bizleri ayakta tuttular.

“PANDEMİDE HERKES KOLAYLIKLARA ALIŞTI”

Bu yasada diretilirse hem ithalatçıyı, ihracatçıyı, üreticiyi, hem de işvereni çok ciddi etkileyeceğini düşünüyorum. Çünkü artık tek tuşla düğmeye basıyorsunuz ve yemek evinize geliyor. Bir tuşla valiziniz kapınıza kadar geliyor. Müşteri beğenmezse ürünü 15 gün içerisinde iade edebiliyor. Aynı zamanda insanları pandemide çok büyük kolaylıklara alıştırdıkları için, şimdi bu yasayla neyin önüne geçilmek isteniyor ben anlamış değilim.”

Yasayla birlikte sürümün sekteye uğrayacağını savunan (Yaren gümüş evi) işletmecisi Suat Hüseyin Ozan, şunları söyledi:

“Biz küçük esnaf olarak pazar yeri firması üzerinden kitleye çok rahat ulaşım sağlayabiliyoruz. İnsanlar da bu sayede uygun ve hesaplı ürünlere ulaşabiliyorlar. Eğer reklam kısıtlaması gelirse müşterilerimize ulaşmakta çok büyük problemler yaşayacağız. Bu sefer de müşterilerimiz ürünleri daha pahalı fiyatlarla almaya başlayacaklar, çünkü sürüm azalacak. Sürüm azaldığı zaman da fiyatlar artacak. Herkes kar maliyetini yükseltmeye çalışacak. Bu herkes için negatif bir ortam yaratıyor.

“YASA YENİDEN ŞEKİLLENDİRİLMELİ”

Benim tavsiyem, bu kararın tekrar gözden geçirilmesi. En azından Odalar Birliği gibi ticaretin içinde aktif olan kişilerle birebir hazırlanmalıdır. Satış platformlarına destek olmak adına, hem de bizler gibi sanal pazar yerleri üzerinden satış yapan kişilere, gerek tüketicilerle iyi iletişim kurmamız, gerekse mallarımızı uygun fiyata satabilmemiz adına yardımcı olmalarını bekliyoruz.

“SATIŞLAR ARTTIKÇA ÖDEDİĞİMİZ VERGİ DE ARTIYOR”

Benim satışım artıyor ama satışım arttıkça devletin benden aldığı vergi de artıyor. Bu sayede benim de devletin ekonomisine fazlaca katkım oluyor. 3 yıl üst üste vergi birincisi oluyorum, Ticaret Odası tarafından verilen ödüllerimiz var. Bunlar sekteye uğrarsa ister istemez devletin de vergi kaybı olacak. Bu durum herkes için zarar. O yüzden tekrar düşünülüp değerlendirilmesi gerekir.”

“BU YASAYLA İŞSİZLİK ARTACAKTIR”

Sektörü bacasız sanayi olarak nitelendiren (Viyalenta.com) işletmecisi Hasan Karaoğlan, şöyle konuştu: “E-ticaret platformuna bir toptancının zorlamasıyla girdim aslında. İlk günden sipariş aldık. Arkasından tüm sitelere girmeye başladım. Bundan 5 sene öncesinde çalışan sayımız sadece 1’di. Ürün alıp ürün sattıkça sürekli büyümeye başladı. Çok fazla kişiye erişerek daha fazla satış yaptım. Bu da daha fazla ürün almama yol açtı.

“TÜKETİCİ ÜRÜNE DAHA UCUZ ULAŞIYOR”

Çok kişiye hitap ettiğimiz için çok ürün alıyoruz. Örneğin, 100 lirayken 1 ay sonra 120 lira olan bir ürünü biz 100 liradan baz alıp satmaya devam ediyoruz. Bu sayede enflasyona karşı da bir duruşumuz oluyor ve tüketici ürüne daha ucuza erişiyor. 1 kişiyle başlamama rağmen şu an 20 kişiye iş sağlıyorum. Zaten sabit olarak 10 kişi var. Bu yasayla birlikte bizim internet satışımız düşerse bu 10 kişi 6’ya düşecek. Çünkü biz ne kadar kazanıyorsak o oranda iş gücüne ihtiyacımız olacak. Daha çok ürün satarsam daha fazla fatura kesiyorum. Dolaylı yoldan devlete de katkısı var. Aslında bacasız sanayi dedikleri şey de bu şu an. Birçok insan buradan ekmek kazanıyor. Devlet bunun önüne geçmezse otomatikman işsizlik artacaktır.”

“FİRMALAR YAVAŞ YAVAŞ KENDİ SİTELERİNİ OLUŞTURMAYA BAŞLADILAR”

Yasayla birlikte satışların olumsuz etkileneceğini savunan (Atar İç ve Dış Ticaret) işletmecisi Onur Atar, şunları söyledi:

“Son iki senede e-ticaret hayatımızın içine girdi ve özellikle sağlık kategorisinde birçok firmanın bilmediği ya da çok önemsemediği bir durumdu. Firmalar yavaş yavaş kendi satış sitelerini oluşturmaya başladılar ve biz pazar yerlerinde bu ürünleri alıp satan kişiler olarak bu konuda sorunlar yaşamaya da başladık. Çünkü istedikleri fiyatlarla ürünleri satabiliyorlardı. Bu bizim için çok ciddi bir problemdi.

“TÜRKİYE’DE HER 100 KİŞİDEN 10’U İNTERNET ALIŞVERİŞİ YAPMIYOR”

Rekabet Kurulu’nda yaşanacak bu tarz sıkıntılar nedeniyle bizim özellikle kargo fiyatlarıyla zaten zorlandığımız durum daha da zor hale gelecek. Türkiye’de 100 kişiden 10 kişinin internetten alışveriş yapmadığını düşünürsek bunun önünün açılması gerekirken biraz daha frene basılmış oluyor.

“SATIŞLAR OLUMSUZ ETKİLENECEKTİR”

Pandemiyle beraber artık hayatımıza girmiş bir alışveriş alışkanlığı var, daha pratik hizmete dayalı. Çünkü insanların evine kadar geliyor bu ürünler. Bu durumun bu piyasaya çok iyi yansıyacağını düşünmüyorum, satışları zaten olumsuz etkileyecektir. Belki de yasa yürürlülüğe girdikten sonra gelebilecek olumlu olumsuz tepkiler değerlendirilerek tekrar düzenleme yapılabilir.”

“İNSANLAR PANDEMİDE E-TİCARETE ALIŞTI”

Birçok kurumun e-ticaret yapmamaya başlayacağını öngören Desen Triko E-Ticaret Müdürü Tülay Erdinç, şöyle konuştu:

“Kendi ülkemize ait olan bir çok pazar yeri var. Pandemi döneminde de insanlar bu tarz yerlerde ürünlerini satarak ayakta kaldı. Ellerindeki stokları erittiler ve kiralarını ödeyebildiler.İnsanlar o dönemde e-ticarete alıştı, mallarını da ona göre ya ürettiler ya da aldılar. Çünkü oradan iyi satış yapmaya başladılar. Çoğu kurum da kendi sitesini açtı. Artık burada bir gelecek olduğunu gören insanlar tam buraya kaynak ayırmaya başladığı anda devletten böyle bir yasa çıktı.

“BİRÇOK KURUM E-TİCARET YAPMAMAYA BAŞLAYACAK!”

Yeni gelen yasada pazar yerlerine yüklenen maliyetler var. Diyelim ki piyasada yüzde 10 ile 21 arasında bir komisyon oranı var. Onlar da sattığının vergisini ödeyebilmek için bunu bize yansıtacaklar. Bu durumda biz para kazanamamaya başlayacağız ve yavaş yavaş birçok kurum e-ticaretten çıkacak.

“KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKTEKİ İŞLETMELER ZARAR GÖRECEKTİR”

Kurumsal bir firmanın yaptığı satışın iki katını yapıyor. Daha fazla reklam bütçesi ayırıyorlar ve profesyonel ekipler kuruyorlar. Kendi sitenizde 1 ürün satıyorsanız orada 5 ürün satıyorsunuz. Bu yasayla birlikte küçük ve orta ölçekteki insanların zarara uğrayacağını düşünüyorum.”

Son olarak yasaların ticareti zorlaştırmaması gerektiğini savunan (Markamama Pet Sanayi) işletmecisi Akın Ziya Önal, şunları söyledi:

“Büyük oyuncuları düşünürsek diğer firmaların bunların yanında çok küçük oyuncular olduğunu bilmek gerekir. Reklam gücünün maddi güçle doğru orantılı olduğunu düşünürsek bu siteleri ziyaret eden kişilerin milyonlarca olacağını bilmek gerekir.

“ŞİRKETLER ZARARA UĞRAYACAKTIR”

Bu durumda siteler sizleri kendi bünyelerinde birer satıcı şirket haline dönüştürüp sadece ürünlerinizi o kanalda satmanızı sağlıyorlar. Binlerce küçük işletmeler kendi ürettikleri ürünlerin pazar yerlerinde satışıyla aile geçimini sağlamaktadır. Yeni yasalardaki düzenlemeler tekelleşmenin önüne geçmek, yapılan cirolar karşılığı sertifika bedellerini %3 ila 25 arasında değişen sertifika bedellerinin yılsonu %8 kar yapan bir şirket için zarara dönüşeceği aşikardır. Cirosu on milyarın altında olan tüm işletmeler bu sertifika bedellerini ödemeyecek.Bu yasa tekelleşmeyi önlese de rekabet yasasına uymamaktadır. Pazar yerlerinde satış yapan şirketler paralarını minimum 28 günde almaktadırlar. Bu ödeme yedi güne düşürüleceği yeni yasayla düzenlenmiştir.

“YASALAR TİCARETİ ZORLAŞTIRMAMALI”

Markamama olarak büyük yatırımlar yaparak bir sürü personel çalıştırıp para kazanmaya çakışıyoruz.Ticaret yapmak istiyoruz.Çalışmak ve karşılığını almak istiyoruz.Bu kanunlar bizlerin önünü açmalı ve ticareti keyifli kılmalıdır, zorlaştırmalıdır.”